Kan uyuşmazlığı nedir? Sorusu gebe kadınların ve yeni evli çiftlerin en fazla araştırdığı sorulardan bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor.
Kan uyuşmazlığı, bir anne adayı ile bebeği arasında meydana gelen bir durumdur. Bu uyuşmazlık genellikle iki farklı nedenden kaynaklanır. İlk olarak, anne ve bebeğin kanında bulunan Rh proteininin farklı olması durumunda ortaya çıkar. Eğer anne kanı Rh negatif ise ve bebeğin kanı Rh pozitif ise kan uyuşmazlığı meydana gelir. İkinci bir uyuşmazlık türü ise AB0 kan gruplarındaki farklılıktan kaynaklanır. Bazı durumlarda, bebeğin kanı anne kanı ile temas ettiğinde, AB0 kan grubu farklılığı oluşabilir.
İlginizi Çekebilir: Vücut Tipine Göre Pantolon Seçimi
Yazımızın devamından; kan uyuşmazlığı nedir? Kan uyuşmazlığı olan çiftler ne yapmalı? Kan uyuşmazlığı hangi durumda olur? Kan uyuşmazlığı tedavi edilir mi? Kan uyuşmazlığı iğnesi nedir?
Kan Uyuşmazlığı Ne Demek?
Kan uyuşmazlığı nedir? Sorusuna şu şekilde cevap verilebilir: Gebelik sırasında yapılan ilk muayene, kan grubu kontrolünü de içeren testler arasında yer almaktadır. Kan uyuşmazlığından bahsederken, Rh uyuşmazlığı detayından söz edilmektedir.
Rh uyuşmazlığı, bir anne adayının Rh (-) kan grubuna sahip olması ve baba adayının ise Rh (+) kan grubuna sahip olması durumunda ortaya çıkar.
Rh uyuşmazlığı şu şekilde gerçekleşir: Eğer Rh (-) kan grubuna sahip olan bir anne ve Rh (+) kan grubuna sahip bir baba bir çocuk sahibi olursa, ilk bebek Rh (+) ise genellikle herhangi bir sorun oluşmaz. Ancak ilk bebeğin Rh (+) olması, annede Rh faktörüne karşı antikorların gelişmesine neden olur. Bu antikorlar ilk gebelikte yavaş bir şekilde oluşur ve bebeğe geçmezler. İlk gebelik sırasında oluşan antikorlar, sonraki gebeliklerde farklı bir şekilde ortaya çıkar ve bebeğe geçebilir haldedir. İkinci ve sonraki gebeliklerde, annenin kanında bulunan antikorlar, Rh (+) kanı olan bebeğin kırmızı kan hücrelerini yakalayıp yok etmeye başlarlar.
Sonuç olarak, eğer anne adayı Rh (-) kan grubuna sahipse ve baba adayı Rh (+) kan grubuna sahipse, ilk gebelikten itibaren bu antikorların gelişimini önlemek için önlemler alınmalıdır.
İlginizi Çekebilir: Sıcak Su İçmek Zayıflatır mı?
Kan Uyuşmazlığı Neden Olur?
Kan uyuşmazlığı neden olur? Rh uyuşmazlığı, hamile bir kadın ile çocuğu arasındaki kan grubu farklılığından kaynaklanır. Anneler Rh negatif olsa bile, bebekler babalarından miras aldıkları proteini Rh pozitif olabilir. Hamilelik sürecinde, henüz doğmamış olan bebeğin kırmızı kan hücreleri plasenta aracılığıyla annenin kanına geçebilir.
Eğer anne Rh negatifse, bağışıklık sistemi anne karnındaki bebeğin Rh pozitif fetal hücrelerini yabancı bir madde gibi algılar. Anne vücudu, bu fetal kan hücrelerine karşı antikorlar üretmeye başlar. Bu antikorlar plasentadan gelişmekte olan bebeğe geçebilir. Plasentadan geçen antikorlar, bebeğin dolaşan kırmızı kan hücrelerini parçalayarak yok eder. Bu durum da bebeğin bilirubin üretmesine ve sarılık (icterus) yaşamasına neden olur. Bebeğin kanındaki bilirubin seviyesi hafiften tehlikeli seviyelere kadar değişebilir. Bu risk doğuma yaklaşırken veya doğum sırasında en yüksek seviyeye ulaşır. İlk doğan bebekler genellikle bu kan uyuşmazlığından etkilenmez, çünkü annenin antikor üretmesi zaman alır, ancak daha sonra doğacak olan tüm Rh pozitif çocuklar kan uyuşmazlığından olumsuz etkilenebilir.
Özetlemek gerekirse, Rh uyuşmazlığı, hamile bir kadının Rh negatif kan grubuna sahip olması durumunda, Rh pozitif bir bebeğin kan hücrelerinin annenin bağışıklık sistemi tarafından saldırıya uğraması sonucu ortaya çıkar. Bu durum bebeğin sağlığını etkileyebilir ve sarılığa yol açabilir. Peki, kan uyuşmazlığının belirtileri nelerdir?
Rh uyuşmazlığı, hafiften ölümcül seviyelere kadar değişen semptomlara yol açabilen bir durumdur. En hafif belirtisi, kırmızı kan hücrelerinin yıkımına neden olmasıdır. Bebek doğduktan sonra ise cilt ve göz beyazlarında sararma (sarılık), düşük kas tonusu (hipotoni) ve uyuşukluk gibi belirtiler görülebilir.
İlginizi Çekebilir: Çayı Şekersiz İçmek Kilo Verdirir mi?
Kan Uyuşmazlığı Tanısı Nasıl Koyulur?
Kan uyuşmazlığı tanısı nasıl konur? Sorusu, kan uyuşmazlığı nedir? Sorusuna ilişkin bilinmesi gereken konulardan bir tanesidir.
Gebelik sürecinde ilk doktor ziyaretinde anne ve baba adayının kan grupları belirlenir. Ayrıca daha önceki düşük, kürtaj veya ölü doğum gibi durumlar da sorgulanır. Eğer anne ve baba Rh faktörü açısından negatif ise endişe edilecek bir durum yoktur. Ancak eğer anne Rh negatif, baba Rh pozitif ise, doğacak bebekte Rh uyuşmazlığı riski bulunmaktadır. Bu durumda, anneden indirekt Coombs testi yani kan uyuşmazlığı testi istenir. Normalde bu test negatif çıkmalıdır. Eğer test pozitif çıkarsa, çift arasında Rh uyuşmazlığı olduğunu gösterir. Test sonucu aynı zamanda kan uyuşmazlığının şiddetini de belirtir. Bu durumda, annenin doğumdan önce RhoGam adı verilen bir tedavi alması gerekmektedir. Bebek ise doğduktan sonra sarılık açısından yakından takip edilir.
Kan Uyuşmazlığı Tedavisi Var mıdır?
Gebelik sırasında kan gruplarındaki uyuşmazlık erken teşhis edilip tedavi edilebilir. Rh uyuşmazlığı durumunda, 28. haftada Rh immünglobulin tedavisi uygulanır. Eğer kan uyuşmazlığı tespit edilmezse, bebekte sarılık gelişebilir ve bu durum beyin hasarına yol açabilir. Sarılığın ciddi sonuçları olabilir, ancak şu anda tedavi edilebilir bir durumdur. Sarılığın belirtileri arasında cilt ve gözlerde sarı renk değişikliği bulunur ve tıbbi müdahale gerektirir. Hidrasyon ve fototerapi tedavisiyle bilirubin adı verilen madde vücuttan atılır. Diğer bir kan uyuşmazlığı türü ise AB0 kan gruplarından kaynaklanır. Farklı kan gruplarından kan transfüzyonu alan kişilerde veya farklı kan gruplarına sahip olan anne ve bebekler arasında kan uyuşmazlığı ortaya çıkabilir. AB0 kan gruplarının farklılığına bağlı kan uyuşmazlığında, Rh faktörü uyuşmazlığındaki gibi anne karnında erken müdahale mümkün olmayabilir.
İlginizi Çekebilir: Rüyaların Etkisinden Neden Çıkamayız?
Kan Uyuşmazlığı İğnesi Ne Zaman Yapılmalı?
Kan uyuşmazlığı iğnesi ne zaman yapılmalı? Sorusu, konu ile alakalı araştırılan sorulardan bir diğeridir.
Kan uyuşmazlığı durumunda, kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanır. İlk çocuk için genellikle bir risk bulunmaz. Ancak sonraki gebeliklerde riski önlemek için, gebeliğin 28. haftasında anne adayına kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. Bebek doğduğunda, bebeğin Rh faktörü kontrol edilir. Eğer anne Rh negatif bir kan grubuna sahipse, ikinci bir kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmasına ihtiyaç duyulmaz. Ancak, eğer bebeğin kan grubu Rh pozitif ise, doğumdan sonraki ilk 72 saat içerisinde annenin ikinci bir kan uyuşmazlığı iğnesi alması gerekmektedir.
Bu konuda en önemli nokta şudur: Eğer anne adayının kan grubu Rh negatif ve baba Rh pozitif ise, anne düşük, kürtaj, gebelik sırasında kanama veya tıbbi müdahaleleri gerektirecek bir işlem yapılacaksa, bu işlemlerden önce kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır. Ve daha da önemlisi, Rh uyuşmazlığı olan tüm anne adaylarının gebeliğin 28. haftasında kan uyuşmazlığı iğnesini yaptırması gerekmektedir.
Instagram hesabımızı takip ederek güncel bilgilerden ve yazılardan haberdar olabilirsiniz. Sitemizin Instagram hesabına erişim sağlamak için buraya tıklamanız yeterli olacaktır.