Hıristiyanlık dininin özgürce yapılması, kabul edilebilirliği ve tüm dünyaya yayılmasında kritik rol üstlenen Kapadokya Manastırları bölge ile bütünleşen yapılar olmuştur. Öyle ki tüflerin oyulması ile yüzlerce inşa edilen kilise, şapel ve manastırlardan bahsetmek mümkündür. Bu manastırlar özellikle Avrupa’dan buraya ziyaretçi gelmesinin nedenidir.
Birçok medeniyetin izlerinin görüldüğü Türkiye Kilise ve Manastırlar açısından çok zengindir. Özellikle İç Anadolu Bölgesi ve Kapadokya bir dönem Hıristiyanlığın merkezi haline gelmiştir. Özellikle yurt dışından milyonlarca kişi bu ibadet noktalarını görmek ve ibaret etmek üzere gelmektedir. Hatta bazı kilise ve manastırlarda alınan özel izinler ile ayinler düzenlenmektedir. Bu ayinler dahi buraya ziyaretçi gelmesinin nedeni olur.
Hıristiyanlığın Merkezi Kapadokya Manastırları
Kapadokya Manastırları Hıristiyanlığın merkezi olmuştur. Zira din yeni yayılmaya başladığı dönemde bu dine mensup olmayı tercih edenler şehirlerden köylere göç etmiştir. Özellikle 4. Yüzyılda Kayseri’nin Hıristiyanlığın üssü olduğunu belirtmek mümkündür. Daha çok sığınma amaçlı olarak Kapadokya bölgesine gelen Hıristiyanlar burayı merkez haline getirmişti. Özellikle Göreme ana vatanları olmuş ve Kayseri Piskoposu Aziz Basil Kapadokya’da yapılan manastırların inşası ve yayılmasında öncü rol oynamıştır.
M.S. 303’lü yıllarda baskı gören Hıristiyanlar özelikle Kapadokya’yı sığınma ve gizlenme yeri olarak görmüştür. Bölgenin coğrafi yapısının elverişli olması onların burada sığınmasını sağlamıştır. Hatta tüflerin kolay oyulması ile inşa edilen kaya evleri, manastırları, yealtı şehirleri onlar için bulunmaz bir yaşam alanı oluşturmuştur. Kapadokya vadilerinde yapılan bu yaşam alanları Hıristiyanların Romalı askerlerden saklanmak için etkili olmuştur.
Kapadokya gezilecek yerler listenizde bol miktarda manastır bulunmaktadır. Özellikle manastırların adresi Göreme Açık Hava Müzesi olmaktadır. Öyle ki burası özelliği ve önemi ile birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer almaktadır. Hatta Türkiye’den listeye alınan ilk üç adresten biridir.
Hıristiyanlık dininin yayılmasında öncü rol oynayan rahiplerin ve din liderlerinin fresklerinin manastır ve kilise duvarlarında fresk betimlemeleri bulunmaktadır. Hatta buradaki manastır ve kiliselere bu kişilerin isimleri verilmiştir. Bu sayede halen yaşatılmaktadır. Öncelikli olarak yabancı turistlerin ilgi odağı haline gelen bu manastırlar rehberler eşliğinde bölgenin keşfi için verimli bir şekilde yapılmaktadır.
Manastırların inşası öncelikli olarak Mısır’da ortaya çıkmıştır. Ancak 6 ve 9 yüzyıldan itibaren Avrupa’da yayılmaya başlamıştır. Fakat Kapadokya en eski manastırların bulunduğu bölgedir. Burada yaşayan kesişler, rahibeler ve rahipler henüz filizlenme aşamasındaki Hıristiyanlık dinini çok rahat bir şekilde yerine getirmiştir. Bu yerler sadece ibadet için yapılmamıştır. Aynı zamanda dünya nimetlerinden arınmak isteyen kişilerin yaşadıkları yerler olmuştur. Hatta bu durum nedeniyle Hiduizm ve Buizm dinlerine mensup kişilerin de Manastırda yaşadığı ve ibadet ettiği görülmektedir.
Kapadokya Manastırları Keşfedilecek Yerlerden
Bölgeyi ziyaretinizde binlerce yıl önce burada yaşamış kişileri ve zorluklarını anlama imkanı bulabilirsiniz. Zira burası yüzlerce kilise, şapel ve manastırı bünyesinden barındıran geniş bir alandır. Bölgedeki yeraltı şehirlerinin hepsinde ibadet amaçlı olarak dini yapılan yapılmıştır. Bunlar içerisinde Manastırlar günümüze kadar gelen kültürel hazine olarak kendisini göstermektedir. Kapadokya Manastırları içerisinde en çok dikkatleri üzerine çekenler ise şunlardır.
- Rahibeler ve Rahipler Manastırı
- Hallaç Manastırı
- Aziz Nikolas Manastırı
- Selime Manastırı
- Keşlik Manastırı
- Gümüşler Manastırı
- Özkonak Belha Manastırı
Rahibeler ve Rahipler Manastırı
Türkiye’nin ilk UNESCO ile Dünya Mirası Listesine alınan Göreme Açık Hava Müzesinde yer alan Rahibeler ve Rahipler Manastırı bölgenin en önemli manastırıdır. Müzenin hemen girişinde kendisine yer edinmiştir. Tüflerin yani peri bacalarının oyulması ile inşa edilmiştir. Aradan geçen zamanla yaşanan afetler neticesinde büyük zararlar görmüştür. Ancak halen görülebilen yerleri bulunmaktadır. Birinci kat yemekhane ve mutfak ile birkaç odadan inşa edilmiştir. İkinci katta ise bir Şapel sizleri karşılamaktadır. Fakat Şapel yıkıldığı için görülmesi mümkün değildir. 3 katına tünelle ulaşılır. Burada da manastırın kilisesi bulunmaktadır. Kilisenin klasik bir yapı olan 3 apsis ve çapraz kubbesi bulunmaktadır.
Rahibeler ve Rahipler Manastırının duvar süslemeleri dikkatlerinizi çeker. Burada betimlenen freskler İsa tasvirleri ile zenginleştirilmiştir. Güvenlik amaçlı olarak tüneller ile geçişler yapılmış ve tüneller sürgü taşları ile kapatılmıştır.
Hallaç Manastırı
Kapadokya’nın kalbi Ürgüp ve Göreme olmaktadır. Bu anlamda Ürgüp’te bulunan Ortahisar kasabası ve Ortahisar Kalesi bölgenin kapak yüzünü oluşturmaktadır. Hallaç Manastırının adresi Ortahisar’dır. 11. Yüzyılda inşa edilen Hallaç Manastırı kayalığın oyulması ile inşa edilmiş bir yapıdır. Manastırın dönemindeki en önemli özelliği ise halka ihtiyacı olan ilaçların hazırlandığı yer olmasıdır. Zira bu sayede bir tedavi merkezi hata hastane hizmeti görmüştür.
Aynı zamanda kilise olarak kullanılan Hallaç Manastırı günümüzde gezilmesi mümkün olmayan bir yerdir. 8 bin metre karelik bir alanın oyulması ile inşa edildiği düşünülmektedir. Özellikle ruhsal tedaviye ihtiyacı olanların adresi olan yer 30 metrelik yükseklikteki kayaya oyularak yapılmıştır.
Aziz Nikolas Manastırı
Hıristiyanlık dini için Aziz Nikolas çok önemli bir din adamıdır. Bu anlamda Kapadokya’da bulunan Aziz Nikolas Manastırı bölgenin de en ihtişamlı yapılarından biri olmaktadır. Adresi Mustafapaşa Köyüdür. Üzüm bağları arasında inşa edilen manastırda ayrıca üzümden şaraplar yapılmıştır. İnşası oyma ve yığma olarak yapılmıştır. Namı diğer Aziz Nikola Manastırı olarak bilinmektedir. Geniş bir avlusu ve avlusunun üstünde ise 41 mezar bulunur. Mezarların taşları yağmalanmıştır. Ancak izleri halen bulunmaktadır.
Aziz Nikolas Manastırının avlusunda dilek çaputlarının bağlandığı set duvarları bulunur. Öyle ki buradaki yerli halk halen buraya çaput bağlama geleneğini sürdürmektedir. Manastırın kapı ve pencereleri ahşaptan yapılmıştır. Fakat yağmalardan nasibini çerçevelerde aldığı için günümüzde görülmemektedir.
Aziz Nikolas dünya literatüründe Noel Baba olarak bilinmektedir. Antalya’nın Patara ilçesi ile Demre ilçesinde yaşamıştır. Çocuklara verdiği hediyeler nedeniyle ün yapmıştır. Hatta mezarı Demre ilçesindeki st. Nikalous Müzesindedir. Ancak kemikleri yurt dışına kaçırılmıştır. 1071 yılında Malazgirt Zaferi ile Anadolu’nun Türk yurdu olması sonrası 1087 yılında buradaki İtalyan denizcilerin götürdüğü düşünülmektedir. Buraya rotanızı buradan düzenleyebilirsiniz.
Selime Manastırı
Kapadokya vadilerine sıralanan manastırlardan bir diğeri Selime Manastırı olmaktadır. Kapadokya bölgesi Aksaray ile Güzelyurt’tan başlar. Ihlara vadisine yakın bir bölgede yer alan Selime Manastırını her yıl 300 binden fazla turist ziyaret etmektedir.
Güzelyurt ilçesinin Selime beldesinde yer alan manastır Roma dönemine kadar uzanır. Moğol saldırılarından korunmak için Selçuklular döneminde kale olarak kullanılmıştır. Yine burada Selime Sultan Türbesi bulunur. Selime Manastırı aynı zamanda Selime Ketedrali olarak geçmektedir. Zira Selçuklu, Pers, Roma, Asuslar, Bizans ve Hititlerin izlerini taşımaktadır.
Keşlik Manastırı
Ürgüp’ün Mustafapaşa Köyüne yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta bulunan Damsa barajı yakınlarında bulunan Keşlik Manastırı gezilecek yerlerdendir. Burada bulunan Cemil Köyüne 2 km uzaklıktadır. Yolu asfalttır. Kilise içerisinde şarap üretim yeri ve kompleksi bulunmaktadır. Keşlik Manastırı özelliği ise buranın kutsal su kaynağı olmasıdır. 200 kişinin aynı anda yaşayabildiği manastır keşiş ve rahiplerin yaşam alanı olmuştur.
Gümüşler Manastırı
1500 metre karelik alana inşa edilmiş olması Gümüşler Manastırını bölgenin en büyük manastırı yapıyor. Peri bacalarının oyulması ile inşa edilmiştir. İyi korunan yerlerdendir. Sebebi de sit alanında olmasıdır. Manastır gümüş yataklarına inşa edilmiştir. Bu sebeple Gümüşler ismi verilmiştir.
Özkonak Belha Manastırı
Avanos’a 18 km uzaklıkta olan Özkonak Belha Manastırı turizm ile ziyarete açılmayı bekleyen yerlerdendir. Özkonak beldesinden ismini almıştır. Burada kutsal olarak kabul edilen ayazma suyu bulunur. Aynı zamanda manastır içerisinde zindan, gözetleme kulesi, mutfak ve Roma hamamı halen ayaktadır. Kız erkek aynı anda farklı mekanlarda eğitim gördüğü yer olarak bilinir.
Büyük bir alanı çökük olan Özkonak Belha Manastırına yapılan sütunlar buranın tamamen çökmesini engellemiştir. Ancak birçok odasının günümüzde yok olduğu görülmektedir. Kapadokya’da restorasyon yapılmayı bekleyen yüzlerce mekandan sadece biri bu manastırdır.