MÖ 490 yılında meydana gelen savaşı anlamamız için öncelikle bu savaşın nedenini anlamak gerekmektedir. Yunan halkı, MÖ 8. yüzyılda “Karanlık Çağ”ı arkasında bıraktı. Ardından dünya üzerinde fazla görülmemiş bir yapılanma sistemi üzerine yoğunlaştılar. Bu sisteme “şehir devletleri” adını veren Yunanlar, Yunanistan’da ve Ege Bölgesi’nde şehir devletleri kurdu. Anadolu Bölgesi’nde kurulan şehir devletlerinin şansı yaver gitmeyerek MÖ 6. yüzyılda Lidya tarafından ilhak edildiler.
Genel olarak özerk bir statüde olan şehir devletleri için durum o kadar da kötü gözükmüyordu. Ancak MÖ 550’lerde Doğu’da -İran’da- yeni bir güç olan Ahameniş devleti ortaya çıktı. Bu yeni güç kısa sürede sınırlarını genişletti ve gözünü Lidya devletine dikti. Lidya devletini kısa sürede ilhak etmeyi başardı ve Yunan şehir devletlerinin hâkimi oldu. Hemen ardından da Balkanlara doğru sınırını genişleten Ahameniş devletinin önünde kimse duramıyordu.
Kısa süre içinde tiranlıkla tanışan Yunan şehir devletlerinin ise isyan etmekten başka şansı kalmamıştı. İsyanı hazırlamak için Yunanistan’daki soydaşlarından da yardım istediler. Şehir devletlerinin çağrısına yanıt veren yalnızca Atina ile Eritre oldu ve hazırlıklarını MÖ 449 yılında tamamladılar.
Şehir devletleri ve Aristagoras, hızlı bir hücumla rakibi daha ordusunu hazırlayamamışken saldırmayı planlıyordu. Ancak MÖ 498’de Ephesus Muharebesi’nde yenildiler. Bu yenilgi, Yunanları durdurmak yerine isyanın daha büyük çevrelere sıçramasına vesile oldu. I. Darius ise kısa sürede isyanı bastırmak için yapması gerekeni anlamıştı. Yunanları denizde yenebilirse tüm üstünlük kendi tarafına geçecekti. Hazırlıkları yapan Darius, MÖ 494’te saldırı emri verdi ve Lade’de hızlı bir zafer kazandı. Yunanistan’dan deniz üzerinden gelecek yardım olmadan savaşa devam edemeyeceğini bilen isyancılarsa mecburen şehir şehir teslim oldu.
[zombify_post]