Vecihi Hürkuş Kimdir?

Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Vecihi Hürkuş, savaş zamanında tasarladığı uçaklar ve üstün performansıyla, tarihe adını yazdırmıştır. Türk Kurtuluş Savaşı ve sonrasındaki dönem için “iz bırakanlar” arasında yerini en üst sıralarda alan Vecihi Hürkuş’ un hayatı ve çalışmaları büyük merak uyandırıyor. “Vecihi Hürkuş kimdir?” sorusunun cevabını ve daha fazlasını öğrenmeniz için bu konuyu yakından inceliyoruz.

Vecihi Hürkuş’ un Hayatı

Vecihi Hürkuş, Türk havacı, mühendis ve uçak tasarımcısıdır. Hürkuş, 6 Ocak 1896’da İstanbul’da doğdu. Babası Faham Bey gümrük memuru, annesi Zeliha Niyir Hanım, ev hanımıydı. Hürkuş‘un iki erkek ve bir kız kardeşi vardır.

Türk havacılığının babası olarak kabul edilen Vecihi, 1911’de Osmanlı Ordusu’na katıldı ve Birinci Dünya Savaşı’nda görev yaptı. İstanbul’dan Ankara’ya ilk aktarmasız uçuş da dahil olmak üzere birçok havacılık rekoru kırdı. Vecihi Hürkuş, 1969 yılında İstanbul’da hayata gözlerini kapadı.

Erken Dönem Hayatı

Hürkuş, havacılığa erken yaşlarda ilgi göstermeye başlamıştır. Sık sık uçakların tepelerinde uçmasını izler ve bir gün kendisinin de uçacağını hayal ederdi. 1911 yılında Hürkuş, Osmanlı Ordusu’na katıldı. Orduda Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na atanarak burada görev yaptı. Pilot lisansını 1914’te alan Hürkuş, Birinci Dünya Savaşı sırasında çeşitli savaş görevlerinde uçuş icra etti.

“Refik Anadol kimdir?” yazımız da ilginizi çekebilir.

Savaştan Sonra

Hürkuş, savaştan sonra mühendislik okumak için Almanya’ya gitmiştir. 1923’te Berlin Teknik Üniversitesi’nden mezun oldu. Savaştan sonra uçan ilk Türk yapımı uçak olan Vecihi K-IV de dahil olmak üzere birçok uçak tasarladı ve inşa etti.

Hürkuş birçok havacılık rekoru da kırmıştır. 1925 yılında İstanbul’dan Ankara’ya ilk aktarmasız uçuşu yapmıştır. 1928’de İstanbul’dan Paris’e uçtu. Hürkuş ‘un başarıları, Türk Hava Kuvvetleri’nin temellerinin atılmasına yardımcı oldu.

Daha Sonraki Yaşamı

Hürkuş, 1969’daki ölümüne kadar uçmayı ve uçak tasarlamayı sürdürdü. Türk havacılığının öncülerinden biriydi ve katkıları, Türkiye’nin lider bir havacılık ülkesi olmasına yardımcı oldu.

Hürkuş, üç Türkiye Büyük Millet Meclisi Takdir Ödülü’ne layık görüldü. Bu, TBMM tarafından ülkeye önemli katkılarda bulunan kişilere verilen en yüksek ödüldür. Bu şerefe üç kez layık görülen tek kişi olma unvanını, ölümünden sonra bile elinde bulundurmaktadır.
Havacılık alanındaki başarılarından dolayı Türkiye Büyük Millet Meclisi Takdir Ödülü’ne ilk kez 1925 yılında layık görüldü. 1931’de Türk Hava Kuvvetleri’ne yaptığı katkılardan dolayı ikinci kez ödüllendirildi. Ve 1961’de Türkiye’ye yaptığı genel katkılardan dolayı üçüncü kez kazanma şansı elde etti.

Hürkuş ‘un üç Türkiye Büyük Millet Meclisi Takdiri, onun birçok başarısının ve Türkiye’ye olan bağlılığının bir kanıtıdır. Türk havacılığının gerçek bir öncüsüydü ve mirası bugün Türk havacılarına ilham vermeye devam ediyor.

Vecihi Sivil Hava Okulu

Vecihi Sivil Hava Okulu, Türkiye’nin ilk sivil havacılık okuludur. 1932 yılında Vecihi Hürkuş tarafından kurulmuştur. Okul, İstanbul’un Kadıköy ilçesinde bulunuyordu. Müfredatı; uçak tasarımı, yapımı ve uçuşu ile ilgili dersleri içeriyordu.

Okulun bir de uçuş simülatörü vardı. Vecihi Sivil Tayyare Mektebi, Türk havacılık eğitiminde öncü olmuştur. Bu, ilk nesil Türk sivil havacılarının yetiştirilmesine oldukça yardımcı oldu. Ancak, okul 1934 yılında maddi sıkıntılar nedeniyle kapandı.

İlk Türk Hava Yolu Şirketi: Hürkuş Hava Yolları

Hürkuş Havayolları ilk Türk hava yolu şirketidir. 1954 yılında Vecihi Hürkuş tarafından kurulmuştur. Hürkuş Havayolları, iç hatlarda bir Douglas DC-3 uçağı filosu işletiyordu. Buna karşın havayolu 1960 yılında faaliyetlerini durdurma kararı almıştır.